Мектеп кітапханасы

Мектеп кітапханасының мақсаттары:

• Мектептегі білім беру үрдісін ақпараттық қамтамасыз етуді жүзеге асыру,
• Оқушылардың шығармашылық қабілеттерінің дамуына, рухани бай, адамгершілігі зор тұлғаның қалыптасуына бірігіп әрекет ету;
• Ауқымды ақпарат қорына қол жеткізуді бағыттау және ұйымдастыруды қамтамасыз ету;
• Әр түрлі ақпараттық қажеттілігін өтеу үшін іздену, ақпарат жинау, сын талдау және ақпаратты өз бетімен қолдану дағдыларына үйретумен қоса, оқушылардың ақпараттық даярлығын ұйымдастыру;
• Педагогикалық ұжым мен ата-аналар қоғамының оқушының оқуға деген дағдыларын қалыптастыруға бірігіп күш салуы, оқу дағдысын, кітапты өмір бойы қолдануға тәрбиелеу

Кітапхананың міндеттері:

• Кітап қорын дәстүрлі және қазіргі заманауи ақпарат тасушы құралдармен үнемі толықтыру;
• Кітап көрмелерін ұйымдастыру, көру- көрмелері, тақырыптық сөрелер, каталогтар, картотекалар, ақпараттық тізімдерді ұйымдастыру жолдары арқылы ашу негізінде қорды пайдалану;
• Электронды ақпарат папкаларын толықтыру және жинақтау бойынша жұмысты жалғастыру;
• Оқушылар мен педагогтардың зерттеу ғылыми іс-әрекетеріне бірге ақпараттық көмек көрсету;
• Кітап-кітапнамалық сабақтар арқылы оқушылардың ақпараттық мәдениетін тәрбиелеу;
• Қолдаушының кәсіби-бағдар, өзін-өзі тану және басқа да жан-жақты қажеттіліктері бойынша ақпараттық көмек көрсету;
• 9,11 сынып оқушыларына ОЖСБ, емтихан, ҰБТ-ге дайындық бойынша кітапханада бар басылымдар туралы ақпараттар жөнінде көмек көрсету;
• Оқырмандардың кітапқа және ақпаратқа қажеттілігін дамыту оқу мен өз бетімен жан-жақты білім алу қажеттіліктерін қанағаттандыру. Кітапхана дәрежесін әр түрлі іс-шаралар және байқаулар өткізу, ағымдағы басылымдарға жазылу жолдары арқылы көтеру;
• Кітап қорының сақталуы бойынша рейдтерді өткізуде кітапхана белсенділерін, ата-аналар комитетін тарту. Сыныптардағы кітапқұмар оқушылармен бірлесіп іс-әрекет жасауды жалғастыру;
• Оқушылардың зияткерлік, мәдениеттік және адамгершілік дамуына бірлесіп әрекет жасау.

 

Кітапхана туралы жалпы мағлұмат

• Қабат-бірінші кітапхананың жалпы ауданы- 59,5 ш.м.
• жазылым - 1 оқу залы-1, 10 орындық
• жарық жоқ-төбелік люминесцентті шамдар
• әдебиеттер – 2 (1 - негізгі қор, 1-оқу қоры)

Мектеп кітапханасында Бір кітапханашы жұмыс істейді: 1. Мулькебаева Г.А., білімі арнайы орта "Кітапхана ісі", кітапханалық өтілі – 4,5 жыл (2018 жылдан бастап), оның ішінде мектеп кітапханасында – 4.5 жыл (2018 жылдан бастап).

Кітапхананың техникалық құралдары:

 * компьютер-2 дана

 * принтер-1

 * 1компьтердің мектепке арналған Мегалайн жергілікті желісі арқылы интернетке шығуы

Кітапхананың материалдық базасы: "Оқу мектебі" жобасын жүзеге асыру аясында кітапхананың оқу залы жаңартылды. 19700 тг сомасына "Оқу мектебі" стенді сатып алынды.

Кітапхана қоры:

Барлығы-түрлі ақпарат тасығыштардағы басылымдардың 24226 данасы. Оның ішінде:

* Оқулықтар, оқу құралдары қоры – 14963 дана

* Әдебиет қоры – 9213 дана медиатеканың қоры 1045 дана (916 эл.оқулықтар + 129 эл.әдебиеттер қорының пайдаланушылар қызметтеріне:

 

Пайдаланушылар қызметтеріне:

 Интернет,

Þ Деректер базасын:

Þ "Оқу қоры" ДБ (мектеп кітапханасының оқулықтар қоры)

"Кітап қоры" ДБ (әдебиет қоры) Кітапханада бар:

* басылымдарды үйге беру бөлімі (абонемент),

* 10 орындық оқу залы.

* оқу әдебиетінің кітап қоймасы

 * салалық және көркем әдебиет кітап қоймасы.

Кітапхана жұмысының бақылау көрсеткіштерінің мониторингі

2022-2023 оқу жылындағы бақылау көрсеткіштері:

* Оқырмандар саны – 411,

* Келушілер саны-7095,

* Кітап беру саны- 9758, 2022-2023 оқу жылында мектеп кітапханасына 411 адам жазылды, оның ішінде 249 оқушы, 35 адам – педагог, 127 адам – өзге де.

Кітаппен қамтамасыз ету: орта есеппен әр оқырманға дана 39 әдебиет және 49 дана оқулық басылымдарынан келеді. Оқылым: орта есеппен бір оқырманға дана басылым келеді.

 Берілген таблица мектеп кітапхананың 3 жыл ішіндегі кітап қорының жағдайын көрсетеді. Оқырманың саны мектеп оқушылардың санына байланысты төмендеді.

 

	2020 -2021 оқ.ж	2021-2022оқ.ж	2022-2023 оқ.ж
Кітап беру саны	5128	9172	9758
Қатысу жөніндегі саны	7581	5627	7095
Оқырмандар саны	359	356	411

 

Ұсынылған көрсеткіштерден көрініп тұрғандай, 2022-2023 жылдары кітапханаға бару және берілген кітаптар саны азайды. Бұл пандемия мен карантиндік шараларға, мектеп оқушыларын Қашықтықтан оқытуға байланысты. 2022-2023 оқу жылында келушілер мен кітап беру көрсеткіштері өткен жылдан жоғары, бірақ өткен жылдардағы тұрақты көрсеткіштерге әлі жеткен жоқ. Оқу жылында дәстүрлі 9758 кітап беру басылым даналарын құрайды. Оның ішінде 7098 кітап, 2004 мерзімді басылым, 656 электрондық және виртуалды құжаттар.

 Егер мазмұны (бөлімдері) бойынша берілген басылымдарды қарайтын болсақ, оқырмандардың көркем әдебиет (70%), жаратылыстану-ғылыми цикл (8%), педагогикалық әдебиет (5%), қоғамдық және гуманитарлық ғылымдар әдебиеті (7%), техникалық әдебиет (5%), тіл білімі (5%). Салыстырмалы көрсеткіштерден бір пайдаланушыға орта есеппен 15 рет келіп, берілген басылымдардың 39 данасын (келіп түскендерін) көреміз.

Жинақтау

Оқу жылы бойы қалалық білім бөлімі арқылы жасақталды.

2022-2023 оқу жылына оқуға түскендер: Оқу қоры – 1611350 теңге сомасына 1255 дана (56 атау);,

 * Оның ішінде жұмыс дәптерлері – 413100 теңге сомасына 720 дана (11 атау)

Әдебиеттің негізгі қоры - 454692 теңге сомасына 624 дана (201 атау).

Ағымдағы жинақтау. Мерзімді басылымдарға жазылу.

Кітапханада қазақ және орыс тілдеріндегі мерзімді басылымдармен ағымдық жасақтау жүзеге асырылады. Газеттер мен журналдарға жазылу жылына 2 рет ресімделеді. 2022 жылдың екінші жартыжылдығына 356 802 теңге сомасына 13 атауға (73 жиынтық) жазылу рәсімделді.

2023 жылдың біріңші жартыжылдығына 83342 теңге сомасына 8 атауға ( 20 жиынтыққа) жазылу рәсімделді.

Білім салалары бойынша әдебиет қорының құрамы. Әдебиеттің негізгі қоры 9213 дана, оның ішінде қазақ тіліндегі басылымдар қоры 5368 дана.

Әдебиеттің 42% - ы көркем қорға тиесілі, 28% - ы - педагогикалық әдебиет, 12% - ы-қоғамдық және гуманитарлық ғылымдар, 8% - ы-тіл білімі және әдебиеттану бойынша кітаптар, 8% - жаратылыстану ғылымдары. Ал 2% қалған бөлімдерге тиесілі.

Бір жыл ішінде 1879 дана (257 атау) жаңа басылым келіп түсті, бұл қордың жалпы санының 4.5% - құрады. Жаңа басылымдардың 86% - қазақ тілінде, 4% - орыс тілінде және 10% - шет тілінде.

Оқу қорымен жұмыс.

Кітапхананың оқу қорына 1611350 теңгеге 1255 дана (56 атау) түсті. 1-11 сыныптар аралығында оқушылар жаңартылған білім мазмұны оқулықтарымен айналысады. Оқу жылына оқушыларға 245 дана оқулықтар мен оқу құралдары берілді, ол 3723 дананы құрады (01.09.2021 ж.жағдай бойынша). Т.о., барлық оқушылар мектеп кітапханасы қорынан 100% оқулықтармен қамтамасыз етілді.

Кітап қорын сақтау бойынша жұмыс

Кітап қоры 2 кітап қорында сақтаулы. Оқулықтар бөлек бөлмеде, сыныптар мен пәндер бойынша орналастырылған. Әдебиеттің негізгі қорын орналастыру кезінде ББК кестелері қолданылады. Бөлгіштер екі тілде жазылған: қазақ және орыс. Барлық орналасқан үй-жай өрт дабылы құралдарымен жабдықталған. Өрт сөндіргіштер, құм бар. Оқулықтарды кітапханаға қайтару кезінде кітаптың жағдайына назар аударылады. Қажет болған жағдайда оқушы ұсақ жөндеу жұмыстарын жүргізеді. Қарыздармен жұмыс үнемі жүргізіледі: жеке ескертулер, кітап әуесқойлары мен сынып жетекшілерінің жазбалары арқылы ескертулер жасалады. 9-11 сынып оқушылары емтихан тапсырғаннан кейін ҰБТ барлық кітаптарды кітапханаға тапсырады және кету парағына қол қояды. Барлық сыныптарда кітапқұмарлардың посттары құрылды.

Кітапхананың анықтамалық-библиографиялық аппараты

(АБА) Кітапхананың анықтамалық-библиографиялық аппараты

Электронды каталог, оқулықтарды есепке алу картотекасы, анықтамалық-энциклопедиялық әдебиет қоры түрінде қазақ тілдерінде ұсынылған.

Деректер базасы:

"Оқу қоры" ДБ (мектеп кітапханасының оқулықтар қоры)

"Кітап қоры" ДБ (әдебиет қоры) Жаппай жұмыс

Жаппай жұмыс.

 2022 жылы "Оқуға құштар мектеп" жобасы басталды, оның мақсаты - білім алушылардың оқырман мәдениетінің деңгейін арттыру, олардың оқырман белсенділігін арттыру және оқуды көпшілікке тарату үшін жағдай жасау. Бұл жоба 5 жылға есептелген. Барлық кітапханалық іс-шаралар осы жобаны жүзеге асыруға бағытталған. Жоба туралы ақпарат алуға болатын "Оқуға құштар мектеп" бұрышы безендірілді. 1-11 сыныптарында оқу бұрыштары «букроссинг» сынып кітапханалары ұйымдастырылған. Оқу жылы барысында кітапханада түрлі тақырыптағы әдебиеттерге бірнеше шолу дайындалды және өткізілді. Пікірлер дәстүрлі және онлайн форматта өткізілді. “Оқуға құштар мектеп” жобасы аясында кітаптар мерейтойына бейне шолу, "Абай Құнанбаевтың оқулары", Оқу жылы барысында кітапханада түрлі тақырыптағы кітап көрмелері мен тақырыптық сөрелер рәсімделді.

Оқу жылы ішінде кітапханашы 22 іс-шара өткізді. “Оқуға құштар мектеп” жобасы аясында кітаптар мерейтойына бейне шолу, "Сүйікті жазушының, сүйкімді кітап" «Жырлайды жүрек» М.Мақатаевтың өлеңдерін мәнерлеп оқу сағаттары Мұқағали Мақатаев (1931-1976), ."Наурыз-жыл басы!", "Алғыс күні - 1наурыз" және т.б. оқу жылы бойы кітапханада "5 минут дауыстап оқу" акциясы өтті, оның аясында бастауыш сынып балаларына түрлі тақырыптағы 30 шығарма оқылды. Аталған акцияны өткізуге 3-4 сынып оқушылары, оқу еріктілері белсенді қатысты Кітапханашы оқушыларды рухани адамгершілікке тәрбиелеуге, кітап оқуға тартуға көп көңіл бөледі. Мәнерлеп оқу сайысы сияқты іс-шаралар мектеп кітапханашысы үшін дәстүрге айналды. "Тілдер күні мерекесіне "Ананың тілі" өлеңдер байқауы", "Кітап ғажайып еліне саяхат" атты өлеңдер байқауы ұйымдастырылды. Балалардың барлық сөздері мектеп және кітапхана сайтында жарияланған.

1 сынып оқушылары үшін кітапханаға экскурсия ұйымдастырылды.

"Рухани жаңғыру" бағдарламасын, "Оқу мектебі" жобасын орындау шеңберінде мектеп-лицейдің кітапханасы оқушыларды "Буккроссинг"қозғалысына тарту бойынша қатысты. "Оқу және өзгеге сыйла"жалпымектептік ерікті акциясы ұйымдастырылды. Сыйға тартылған кітаптар кітап көрмесіне қойылды, содан кейін оларды кітапхананың жанындағы фойедегі стеллажда еркін оқу үшін қойылды.

Кітапхана, кітап және Оқу жарнамасы Кітапхана жарнамасы, кітаптар мен оқулар іс-шараларға ықпал етті:

• "5 минут дауыстап оқу"акциясы,
• кабинеттерде оқу бұрыштарын ұйымдастыру, -
• Өткізілетін барлық іс-шаралар туралы мектеп сайтында,
• кітапхана сайтында және блогында жарияланымдарды.
• Кітап көрмелері, Оқу сайыстары, стендтер және т. б.

Кітапхананың техникалық құралдары:

* компьютер – 2 дана. (1 компьютер жаңартылды)

 * принтер, * Интернетке шығу-бір компьютерден кең жолақты Мегалайн байланысы арқылы.

Кітапханада медиатека қоры бар, оның 1045 дана электронды дискілері бар. Оның ішінде (916 эл.оқулықтар + 129 эл.әдебиет қоры). Медиатека қоры жүйелі түрде өсіп, жаңа басылымдармен толықтырылып отырады. 2022-23 оқу жылында кітапхана қорына 260 дана оқу қоры (13 атау), әдебиет қорына – 8 дана (8 атау) келіп түсті.

Деректер базасын қалыптастыру,

толықтыру жаңа жазбалар енгізілді:

 * "оқу қоры" ДБ -56 атау /676 дана.

* "негізгі қор" ДБ-201 атау/ 400экз.

АКТ пайдалану тиімділігі.

Педагогтер мектеп кітапханасында бар электрондық оқулықтармен және электрондық әдістемелік құралдармен қамтамасыз етіледі. Педагогтер интернетте жарияланған оқулықтар мен әдістемелік құралдарды белсенді пайдаланады, сондай-ақ мектептің web платформадағы қызметтер пакетіне жазылымы бар www.Topiq.kz электронды оқулықтар баспасынан Алматыкітап баспасы. Дискілердегі электронды оқулықтар қазіргі заманғы техниканың дискілері болмағандықтан аз сұранысқа ие. Оқушылар оқулыққа қосымша болып табылатын электронды оқулықтармен қамтамасыз етіледі, бұл электронды дискілер бірден кітапқа енгізілген.

Жалпы, компьютерлік аймаққа барудың төмендеуі байқалады. Бұл бірнеше себептерге байланысты болады:

1. Кітапхананың материалдық-техникалық базасы нашар.
2. Көптеген пайдаланушыларда жеке мобильді құрылғылардың болуы.

Кітапханашылар өз жұмысында инновациялық жұмыс түрлерін белсенді қолданды. Өз пайдаланушыларына ақпаратты жеткізу үшін жыл бойы мектептің Инстаграмдағы парақшасында, мектептің ресми сайтында Жарияланымдар жүзеге асырылды. Оқу жылы ішінде 89 жаңалық материалдары дайындалды.

2014 жылдан бастап кітапхана жұмысында "Кітапхана ісі"бағдарламалық жасақтамасы қолданылады. Бағдарламаның мүмкіндіктері зерттеліп, жұмыста қолданылады. Осы бағдарламаның көмегімен:

Оқу қорының, әдебиет қорының, уақытша сақтау басылымдары қорының,

• медиатека қорының,
• мерзімді басылымдар қорының
• электрондық каталогтары (ДБ) құрылады.

 Кітапхана қорының автоматтандырылған есебі, басылымдарды кіріске алу және шығару жүргізіледі., Берілген критерийлер бойынша есептер Excel-кестелер, Word-құжаттар форматында жасалады.

Т.о. орындалған жұмыс көлемін талдай отырып, 2021-2022 оқу жылында кітапхана алдында тұрған негізгі міндеттер орындалды деп айта аламыз. 2022-2023 оқу жылына арналған тапсырмалар:

* "Рухани жаңғыру" республикалық бағдарламасын,

"Тәрбие және білім" кіші бағдарламасын,

"оқитын мектеп"жобасын орындау бойынша педагогтердің тәрбиелік қызметіне ақпараттық-кітапханалық қолдау көрсету.

 * Кітапханалық іс-шаралар арқылы "оқитын мектеп"жобасының орындалуына ықпал ету;

* Өлкетану әдебиетіне баулу арқылы балалардың қазақстандық патриотизм сезімін дамыту бойынша жұмысты жалғастыру .

 * Оқушылар мен педагогтердің оқу, ғылыми, зерттеу қызметіне ақпараттық қолдау көрсету. * Дәстүрлі және заманауи ақпарат тасығыштарда құжаттар қорын қалыптастыру.

* Кітап көрмелерін, көрме-қарауларды, ақпараттық тізімдерді, электрондық тұсаукесерлерді, электрондық тізімдерді, деректер банктерін ұйымдастыру жолымен оны ашу негізінде Қорға қолжетімділікті қамтамасыз ету.

 * Оқушылардың ақпараттық мәдениетінің негіздерін қалыптастыру бойынша сабақтарды жалғастыру (кітапханалық сабақтар). * Кәсіптік бағдар беру мәселелері бойынша оқушыларға ақпараттық қолдау көрсету.

* Оқушыларды емтиханға дайындалуға, бақылау шептеріне, БЖБ, ТЖБ-ға көмек ретінде қолда бар басылымдар туралы хабардар ету.

 * Балалардың оқу әдеті мен қуанышын, сондай-ақ кітапхананы пайдалану қажеттілігін дамыту және қолдау. "Кітаппен достықта" жалпымектептік конкурсын, мәнерлеп оқу конкурстарын және басқа да іс-шараларды өткізу арқылы оқитын оқушының беделін арттыру.

* Жұртшылықты өз жұмысы туралы хабардар ету және бұқаралық ақпарат құралдарында (мектеп сайттары, кітапханалар, мерзімді басылымдар) басып шығару арқылы кітапхананың беделін арттыру.